23:00 / 19-05-2012 ლია ელიავა – თითქმის უცნობი რეჟისორის დრამატული ცხოვრება “ახალ­გაზ­რდე­ბი არ მიც­ნო­ბენ… მინ­და გა­ვა­გე­ბი­ნო, სა­ი­დან მოვ­დი­ვარ, ვინ ვარ, რას წარ­მო­ვად­გენ”, – მე­უბ­ნე­ბა სევ­დი­ა­ნი ღი­მი­ლით რე­ჟი­სო­რი ლია (ლი­ა­ნა) ელი­ა­ვა. ახალ­გაზ­რდუ­ლი სი­ლა­მა­ზე ჯერ კი­დევ შე­მორ­ჩე­ნი­ლი აქვს… სამ­შობ­ლო­ში გა­ტა­რე­ბუ­ლი წლე­ბის გახ­სე­ნე­ბა­ზე თვა­ლე­ბი ცრემ­ლე­ბით ევ­სე­ბა. ვა­ტყობ, წარ­სულ­ზე სა­უ­ბა­რი ერ­თდრო­უ­ლად შვე­ბა­საც ჰგვრის და ტკი­ვილ­საც. ფი­ნეთ­ში და­საბ­რუ­ნებ­ლად ემ­ზა­დე­ბა და მო­წყე­ნი­ლია, – თან, სა­ქარ­თვე­ლოს და­ტო­ვე­ბა მე­ნა­ნე­ბა, თან – გული იქით­კენ მი­მი­წევ­სო… მე­უღ­ლის ქვე­ყა­ნა­ში დაბ­რუ­ნე­ბამ­დე სამ­შობ­ლოს კი­დევ ერთი ნა­მუ­შე­ვა­რი უსახ­სოვ­რა, წიგ­ნი, სა­დაც მისი ცხოვ­რე­ბაა ასა­ხუ­ლი.”კინო უეკ­რა­ნოდ”, – ასე ჰქვია რე­ჟი­სო­რის მიერ გა­მო­ცე­მულ წიგნს, სა­დაც მისი ცხოვ­რე­ბის არ­ცთუ ფი­ან­და­ზე­ბით მო­ფე­ნი­ლი გზა”სიზ­მრად ნა­ნახ ფილ­მე­ბად” არის აკინ­ძუ­ლი. წარ­სულ­ზე ზოგს თვი­თონ მიყ­ვე­ბა, ზოგ­საც – წიგნ­ში ვკი­თხუ­ლობ… პირ­ვე­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი პირ­ვე­ლი პრო­ფე­სი­ით ფი­ლო­ლო­გი ვარ – კავ­კა­სი­ო­ლო­გი. ჩემს სუ­ლი­ერ მას­წავ­ლებ­ლად აკა­დე­მი­კოს არ­ნოლდ ჩი­ქო­ბა­ვას მი­ვიჩ­ნევ. ჯერ თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტი და­ვამ­თავ­რე, შემ­დეგ კი მოს­კო­ვის კი­ნო­ინ­სტი­ტუ­ტში,”ვგიკ­ში” ჩა­ვა­ბა­რე. რე­ჟი­სო­რის პრო­ფე­სი­ას მი­ხა­ილ რო­მის სა­ხე­ლოს­ნო­ში და­ვე­უფ­ლე და პრაქ­ტი­კა თენ­გიზ აბუ­ლა­ძეს­თან გა­ვი­ა­რე… კი­ნოს­ტუ­დია”ქარ­თულ ფილმში” რე­ჟი­სო­რის თა­ნა­შემ­წედ, შემ­დეგ კი დამ­დგმელ რე­ჟის­ო­რად ვმუ­შა­ობ­დი. გა­და­ღე­ბუ­ლი მაქვს ორი სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი (“სი­ნე­მა”,”გზის და­სა­წყი­სი”) და ოთხი მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მი, ზო­გი­ერ­თი ფილ­მის სცე­ნა­რის ავ­ტო­რიც ვარ.”სი­ნე­მამ” სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე – ვე­ნე­ცია, სა­ლო­ნი­კი, მელ­ბურ­ნი აღი­ა­რე­ბა მო­ი­პო­ვა… თუმ­ცა გზა­დაგ­ზა იყო უამ­რა­ვი ხე­ლოვ­ნუ­რი თუ ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლი ბა­რი­ე­რი, გუ­ლის­ტკე­ნა, იმედ­გაც­რუ­ე­ბა, და­მარ­ცხე­ბა და ისევ წა­მოდ­გო­მა – წარ­მა­ტე­ბა და აღი­ა­რე­ბა. ამ ყვე­ლა­ფერ­მა ძლი­ერ და და­მო­უ­კი­დე­ბელ პი­როვ­ნე­ბად ჩა­მო­მა­ყა­ლი­ბა… ერთ დღეს, უნი­ვერ­სი­ტე­ტი­დან სახ­ლში ვბრუნ­დე­ბო­დი, როცა”ვი­ლის­მა” ცხვირ­წინ და­მი­მუხ­რუ­ჭა: – გო­გო­ნა ერთი წუ­თით, მო­ი­ცა­დეთ! – არც შევ­ჩე­რე­ბულ­ვარ. – ცუდი არა­ფე­რი იფიქ­როთ, კი­ნოს­ტუ­დი­ი­დან ვარ, რე­ჟი­სო­რის ასის­ტენ­ტი, სა­სინჯ გა­და­ღე­ბა­ზე უნდა მი­გიწ­ვი­ოთ, – მი­თხრა. მსა­ხი­ო­ბო­ბა­ზე გი­ფიქ­რია? – მკი­თხა გა­და­სა­ღებ მო­ე­დან­ზე ამ­წე­ზე”ამ­ხედ­რე­ბულ­მა” რე­ჟი­სორ­მა, – არა-მეთ­ქი. ფო­ტო­ე­ბი გა­და­უ­ღეთ, – გან­კარ­გუ­ლე­ბა გას­ცა… მას შემ­დეგ, რო­გორც უკურ­ნე­ბე­ლი სე­ნის ბა­ცი­ლა, ისე შე­მო­მეჭ­რა კი­ნო­რე­ჟი­სო­რო­ბა სულ­ში. მსა­ხი­ო­ბო­ბა­ზე თავი არც მე გა­მო­მიდ­ვია და არც მათ, ვი­საც სურ­ვი­ლი ჰქონ­და, რომ ამ გზა­ზე და­ვე­ყე­ნე­ბი­ნე. უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში წარ­მა­ტე­ბით კი ვსწავ­ლობ­დი, მაგ­რამ ჩემი გო­ნე­ბა სხვა­გან ქრო­და და შემ­დგომ”ვგიკ­ში” ჩა­ბა­რე­ბით ავის­რუ­ლე ოც­ნე­ბა… სწავ­ლის პე­რი­ოდ­ში, თით­ქმის ყვე­ლა ახალ­გაზ­რდუ­ლი ფეს­ტი­ვა­ლის მო­ნა­წი­ლე, ორ­ჯერ პრი­ზი­ო­რი ვი­ყა­ვი… გზა თუ­შე­თის მთე­ბის­კენ ფილ­მის გა­და­სა­ღე­ბად კი­ნო­ექ­სპე­დი­ცი­ის წევ­რე­ბი თუ­შეთ­ში გა­ვემ­გზავ­რეთ. ომა­ლო­ში მწყემ­სებ­თან ლა­მის ვე­ლურ პი­რო­ბებ­ში მოგ­ვი­წია ცხოვ­რე­ბამ. გა­და­ღე­ბე­ბის სირ­თუ­ლე­ებს მათი ყო­ველ­დღი­უ­რო­ბა, პრობ­ლე­მე­ბი და სი­ხა­რუ­ლი ემა­ტე­ბო­და და ავ­სებ­და… ფილ­მის ბო­ლომ­დე გა­და­ღე­ბა­ში უა­მინ­დო­ბამ შეგ­ვი­შა­ლა ხელი. თბი­ლის­ში ჩა­მო­სულს გა­და­ღე­ბუ­ლი კად­რე­ბი კი­ნოს­ტუ­დი­ის სამ­ხატ­ვრო საბ­ჭოს­თვის უნდა გვეჩ­ვე­ნე­ბი­ნა, რომ ფილ­მის ბედი გა­და­წყვე­ტი­ლი­ყო – გა­ეგ­რძე­ლე­ბი­ნათ თუ არა სუ­რა­თის გა­და­ღე­ბა. საბ­ჭოს წევ­რე­ბი აგ­რე­სი­ით შეხ­ვდნენ ჩემს ნა­მუ­შე­ვარს. ვფიქ­რობ­დი – ნუთუ მარ­თლა ფუ­ჭად იყო ჩავ­ლი­ლი ამ­ხე­ლა შრო­მა?! ნუთუ ღმერ­თმა არც შექ­მნის ნიჭი მომ­მად­ლა, არც შე­ფა­სე­ბი­სა, რომ ცუდი და კარ­გი გა­ვარ­ჩიო-მეთ­ქი?!. თა­ნამ­შრომ­ლე­ბის გულ­გრი­ლო­ბა დი­რექ­ტორ­მა არ გა­ი­ზი­ა­რა და ფილ­მის დას­რუ­ლე­ბის ბრძა­ნე­ბა გას­ცა… პი­რად ცხოვ­რე­ბა­ზე სა­ჯა­როდ ლა­პა­რა­კი არ მიყ­ვარს, ჩემს წიგნ­ში ყვე­ლა­ფე­რია მო­თხრო­ბი­ლი და ვინც მას წა­ი­კი­თხავს, ყვე­ლა­ფერს მიხ­ვდე­ბა. ნა­მუ­შე­ვა­რი მე­სა­მე პირ­შია და­წე­რი­ლი, მაგ­რამ მისი”ამოხ­სნა” თქვენ­თვის და მკი­თხვე­ლის­თვის ძნე­ლი არ იქ­ნე­ბა… ჩემი გმი­რი თა­ვის მსა­ხი­ობ­ზე უზო­მოდ შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი რე­ჟი­სო­რია. ის და­ო­ჯა­ხე­ბუ­ლია, ოღონდ ამ­ბობს, რომ გა­ცი­ლე­ბუ­ლია მე­უღ­ლეს… თუმ­ცა და­მა­ლუ­ლი სიყ­ვა­რუ­ლი იმა­ზე ძლი­ე­რი ყო­ფი­ლა, ვიდ­რე – აშ­კა­რა. აი ისე­თი, საღ აზ­როვ­ნე­ბას რომ გა­კარ­გვი­ნებს. ყმაწ­ვი­ლუ­რი, მდი­ნა­რე­სა­ვით მო­ვარ­დნი­ლი და ორ ადა­მი­ანს შო­რის გა­ჩე­ნილ-გაზ­რდი­ლი გრძნო­ბა სტა­ტუ­სებ­სა და ბა­რი­ე­რებს არ ცნობს… ისე კი, ცხოვ­რე­ბა­ში სიყ­ვა­რუ­ლი სამ­ჯერ მეწ­ვია. პირ­ვე­ლი ორი სრუ­ლი მარ­ცხით დას­რულ­და. ჩემ­მა პირ­ველ­მა რჩე­ულ­მა მა­ტა­რე­ბელ­ში გაც­ნო­ბი­ლი სლა­ვი ქალი შე­ირ­თო ცო­ლად, მე­ო­რე კი, სა­სა­მარ­თლოს ძა­ლით გაყ­რილ მე­უღ­ლეს შე­უ­რიგ­და… და­კარ­გუ­ლი დედა და შვი­ლი­ვით ტკბი­ლი შე­მოქ­მე­დე­ბის ნა­ყო­ფი – ფილ­მის პრე­მი­ე­რა თუ­შე­თი­დან დაბ­რუ­ნე­ბულს, სა­ა­ვად­მყო­ფოს დე­რე­ფან­ში ექი­მი შე­მე­ფე­თა: – დე­დათ­ქვე­ნის მკურ­ნა­ლი ვარო… მის ოთახ­ში დიდ­ხანს ვის­მენ­დი ტრა­გი­კულ მო­ნო­ლოგს იმის შე­სა­ხებ, რომ ზოგ­ჯერ მე­დი­ცი­ნა უძ­ლუ­რია… შემ­დეგ ძალა მო­ვიკ­რი­ბე და დე­და­ჩე­მის პა­ლა­ტა­ში შე­ვე­დი. მას ჩემი ნამ­ტი­რა­ლე­ვი თვა­ლე­ბი არ გა­მოჰ­პარ­ვია და მი­სუს­ტე­ბუ­ლი ღი­მი­ლით მი­თხრა: რას იზამ, შვი­ლო, ასე­თია ბუ­ნე­ბის კა­ნო­ნი, ჩვენ უნდა წა­ვი­დეთ, თქვენ უნდა დარ­ჩე­თო… ამ დროს მამა გარ­დაც­ვლი­ლი იყო. ღო­ნეს ვიკ­რებ­დი, რომ მო­მაკ­ვდა­ვი დე­დის წი­ნა­შე არ მე­ტი­რა, მაგ­რამ ვერ შევ­ძე­ლი… მისი ჯან­მრთე­ლო­ბა მალე გა­უ­ა­რეს­და. მა­შინ, როცა ამ ფილ­მის გა­და­ღე­ბა დას­რულ­და და გა­და­ღე­ბი­დან პირ­და­პირ სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში მივ­ვარ­დი, თით­ქოს მე მე­ლო­დე­ბო­და, – თქვენ­თან მინ­დო­და ყოფ­ნაო, – ამო­იკ­ვნე­სა და მე და ჩემს დას ხე­ლებ­ში ჩაგ­ვაკ­ვდა… პე­და­გო­გი იყო, ყვე­ლა პა­ტივს სცემ­და და მთელ­მა ქა­ლაქ­მა და­ი­ტი­რა. ჩემს სიძ­ნე­ლე­ე­ბით აღ­სავ­სე ცხოვ­რე­ბა­ში, ის ყვე­ლა­ზე მძი­მე დღე­ე­ბი იყო… რამ­დე­ნი­მე დღე­ში ჩემი ფილ­მის პრე­მი­ე­რა გა­ი­მარ­თა. ვღე­ლავ­დი. ისე­თი გან­ცდა მქონ­და, თით­ქოს პირ­ვე­ლად ვუ­ყუ­რებ­დი ჩემს ფილ­მს. შე­მოქ­მე­დე­ბა შვი­ლი­ვით არის. ჯერ თით­ქოს შენ­შია, შე­ნით ცო­ცხლობს, შენი სუ­ლის გა­ნუ­ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლია. მერე კი, როცა ფეხს აიდ­გამს, შენ აღარ გე­კუთ­ვნის, ცხოვ­რე­ბის გზას თა­ვად მი­იკ­ვლევს. ქუ­ჩა­ში გა­მო­სუ­ლი თით­ქოს მძი­მე ტვირ­თის­გან გავ­თა­ვი­სუფ­ლდი… პრი­ზი­ო­რი ფილ­მე­ბი, რო­მელ­თაც სამ­შობ­ლო­ში აღი­ა­რე­ბა არ ეღირ­სათ ჩემი პირ­ვე­ლი მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მია”ბზი­ა­ნე­თი”, რომ­ლის სცე­ნა­რიც რეზო ჭე­იშ­ვი­ლის ამა­ვე სა­ხელ­წო­დე­ბის მო­თხრო­ბის მი­ხედ­ვით შე­იქ­მნა და უამ­რა­ვი სირ­თუ­ლე გა­და­ლა­ხა. სი­უ­ჟე­ტი ადა­მი­ან­თა სუ­ლის მოძ­რა­ო­ბა­ზეა შექ­მნი­ლი. ჩემი ოს­ტა­ტი, მი­ხა­ილ რომი მი­იჩ­ნევ­და, რომ მთა­ვა­რი”რა” კი არა,”რო­გორ” არის. მი­სი­ვე დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლი და ხელ­მო­წე­რი­ლი სცე­ნა­რის ხორ­ცშეს­ხმა­ში სამ­ხატ­ვრო საბ­ჭოს თავ­მჯდო­მა­რე რეზო ჩხე­ი­ძე და­მეხ­მა­რა, – სამ­ხატ­ვრო საბ­ჭოს ეწი­ნა­აღ­მდე­გობ­და, მაგ­რამ ის გა­ჯიქ­და, – თუ ამ სცე­ნარს წარ­მო­ე­ბა­ში არ ჩა­უშ­ვებთ, სამ­ხატ­ვრო საბ­ჭოს დავ­ტო­ვე­ბო!.. სა­მუ­შაო გუნ­დის ხელ­მძღვა­ნე­ლად უმ­შვე­ნი­ე­რე­სი მსა­ხი­ო­ბი – ლია ელი­ა­ვა ავირ­ჩი­ეთ. იმა­ზე არ შევ­ჩერ­დე­ბი, თუ რამ­დე­ნი ვიწ­ვა­ლეთ ფილ­მის გა­და­ღე­ბა­ზე, სუ­რა­თის გან­ხილ­ვი­სას, იმა­თაც კი არ და­მინ­დვეს, ვი­საც ჩე­მი­ა­ნე­ბად მი­ვიჩ­ნევ­დი. ერ­თმა მსა­ხი­ო­ბე­ბის არ­ჩე­ვა­ნიც კი და­მი­წუ­ნა. ასეთ გა­მოხ­დო­მებს უკვე შეჩ­ვე­უ­ლი ვი­ყა­ვი, მაგ­რამ ფარ-ხმა­ლი არ და­მიყ­რია. ნა­მუ­შევ­რის მოს­კოვ­ში წა­ღე­ბა გა­დავ­წყვი­ტე. ეს”ბზი­ა­ნე­თი” მოს­კო­ვის კი­ნო­ინ­სტი­ტუ­ტის სა­კურ­სო ნა­მუ­შე­ვა­რი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო და ამას­თან, სა­ქარ­თვე­ლოს ტე­ლე­ფილ­მე­ბის სტუ­დი­ის გეგ­მა­შიც შე­დი­ო­და. მას იქაც გა­მო­უჩ­ნდნენ ავის­მო­სურ­ნე­ე­ბი, მაგ­რამ და­ჩე­ხას გა­და­ვარ­ჩი­ნე და მი­ხა­ილ რომს ვაჩ­ვე­ნე. რის გა­ფუ­ჭე­ბას აპი­რებ­დი ამ მშვე­ნი­ერ ფილმშიო? – მკი­თხა მან… შემ­დეგ ქარ­თუ­ლი ტე­ლე­ფილ­მე­ბის სტუ­დი­ამ”სი­ნე­მა” სხვებ­თან ერ­თად, სა­კავ­ში­რო ას­პა­რეზ­ზე გა­ი­ტა­ნა. მოს­კო­ვის კი­ნო­სახ­ლში გა­მარ­თუ­ლი პრე­მი­ე­რის შემ­დეგ, ცნო­ბილ­მა რე­ჟი­სორ­მა – სერ­გეი სო­ლო­ვი­ოვ­მა მი­თხრა, ყვე­ლა­ზე მე­ტად შენი ფილ­მი მო­მე­წო­ნაო. თუმ­ცა ფილ­მე­ბის გან­ხილ­ვი­სას, ჩვე­ნე­ბურ­მა მარ­ლენ ხუ­ცი­ევ­მა არ და­მინ­დო, – ამ ფილ­მებს შო­რის ყვე­ლა­ზე სუს­ტი”ბზი­ა­ნე­თი” იყოო. იმა­ვე წამს მო­ახ­სე­ნეს, რომ ამ ფილმმა”ვგი­კის” ახალ­გაზ­რდულ ფეს­ტი­ვალ­ზე სა­უ­კე­თე­სო რე­ჟი­სუ­რის­თვის პრი­ზი მო­ი­პო­ვა. შემ­დეგ რე­ჟი­სორ­მა ქარ­თლოს ხო­ტი­ვარ­მა მი­თხრა, – ელ­დარ რი­ა­ზა­ნო­ვი შენს ფილმზე გიჟ­დე­ბაო… მა­შინ ეს კაცი ნა­ნა­ხიც კი არ მყავ­და. არ მინ­დო­და, დიპ­ლომ­ზე ქარ­თვე­ლი ოპო­ნენ­ტი მყო­ლო­და და მას ვთხო­ვე. სი­ა­მოვ­ნე­ბით დამ­თან­ხმდა. ისე, ცნო­ბის­თვის, მისი რე­ცენ­ზია”ბზი­ა­ნეთ­ზე” ჩემი კო­ლე­გე­ბის აზრს რა­დი­კა­ლუ­რად ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბა. ეს ფილ­მი, არა­ერ­თი ქვეყ­ნის სა­ელ­ჩომ იყი­და და თა­ვის ქვე­ყა­ნა­ში გაგ­ზავ­ნა. თუმ­ცა, სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ზღვარ­გა­რეთ გაგ­ზავ­ნილ ფილ­მებს შო­რის ჩემი”ბზი­ა­ნე­თი” ისევ აღარ იყო. წლე­ბია ვფიქ­რობ, რა­ტომ მექ­ცე­ოდ­ნენ ასე? მაგ­რამ პა­სუ­ხი არ მაქვს… https://www.ambebi.ge/article/53709-lia-eliava-titkmis-ucnobi-rezhisoris-dramatuli-cxovreba/